Như đã nói, trái tim tác giả bao giờ cũng dào dạt những yêu thương, nhung nhớ:

“ Cách biệt người em từ dạo đó

Chứa Chan còn mãi chứa chan tình

Sầu riêng hương vị pha mùi nhớ…”

( Chiều nhớ Xuân lộc )

“ Em có còn nguyên tình thuở trước

Phế hưng dời đổi thế thường thôi

Vườn quê còn đậm mùa sum trái

Nhớ hái giùm tôi quả chín muồi”

( Hiu hiu cồn cát )

Nhớ người em Xuân Lộc, Đăng Nguyên cũng không quên người em xứ Huế, nhớ những ngày mưa dầm, mưa chẳng dứt với hình ảnh người xưa áo ướt trong mưa, dìu nhau chiều Vỹ Dạ

“ Mùa mưa nào ướt áo em tôi

Thấm cả bờ vai tóc rối bời

Dìu bước nhau đi chiều Vỹ Dạ

Anh làm thơ, mưa Huế rơi rơi…”

( Mùa mưa nhớ Huế )

Với một bề ngoài hiền lành, ít nói, có khi tưởng như “ lù khù” mà ông bà mình nói chẳng sai “ lù khù vác lu mà chạy”.

Không đọc thơ Đăng Nguyên, khó thể nào biết anh là một người đa tình, đa sầu, đa cảm. Nỗi nhớ nhung tràn ngập trong thơ Anh. Nhớ nhung quê cũ, nhớ cả dáng xưa, nhớ giọng nói ngọt ngào của cô gái Huế thân yêu hay của người Huế nào?

“ Dường như Huế mình không quên được

Nghe nói, nghe cười lòng xuyến xao

Đi Bắc, đi Nam đâu chẳng nhớ

Nhưng nghe Huế nói… nhớ làm sao !”

Thật là một bày tỏ thiết tha mà đơn sơ vô cùng, chân tình hết biết.

Anh nhớ cảnh, lại nhớ người:

“ Ai về đến Dốc Mơ

Hỏi thăm em Gia Kiệm”

( Bao giờ trở lại )

Tuy nặng lòng yêu thương tưởng nhớ những bóng hồng trong cuộc đời, nhưng có lẽ nỗi nhớ sâu đậm nhất trong hồn Đăng Nguyên vẫn là những đồng đội xưa có thời đã cùng nhau vào sinh ra tử, cùng nhau bảo vệ quê hương_ như rừng nhớ biển:

“ Rừng âm u nhớ biển

Biển sóng vỗ xôn xao

Nước mất lòng quặn đau

Nhớ sư đoàn 18”

( Bao giờ trở lại )

Đăng Nguyên sống nặng tình, anh hết lòng yêu thương bạn bè, thân nhân ruột thịt.

Khóc Hoàng Trùng Dương anh viết :

“Đẫm lệ mùa Xuân khóc bạn hiền

Thơ tình còn nặng nợ tình riêng”

(Đẫm lệ mùa Xuân )

Khi đứa cháu nội bé bỏng qua đời, nỗi đau thương tuôn theo giòng mực:

“ Cháu về bên cõi Thanh Vân

Nội còn ở lại dương trần khóc măng

Tâm tư chín khúc ruột bầm

Như mây chuyển thế bỏ vầng trăng côi”

( Khóc cháu nội Tâm Như )

Gánh nỗi đau riêng trong lòng mình chưa đủ, Đăng Nguyên còn thương xót cho nỗi đau của con trai và dâu, cùng chịu cảnh tóc tang:

“ Thương yêu để lại bao nhiêu lệ

Cha mẹ mất con luống thẫn thờ”

Và dù “ Vẫn biết vô thường xoay chuyển mãi” mà :

“ Gan ruột làm sao cứ xót đau”

Khi một chiến hữu qua đời, lòng thương tiếc của anh thể hiện một cách sâu xa:

“ Lẳng lặng hồn đau, xác cũng đau

Thu vàng lá rụng anh về đâu?”

“ Tiễn anh giọt lệ mưa tầm tã

Đốt nén tâm hương tôi nguyện cầu

Sống gửi thác về nương cõi Phật

Tây phương tịnh cảnh, phước dài lâu”

( Khóc chiến hữu )

Thơ anh hầu hết là buồn. Buồn nhưng không hận oán, không trách hờn dù người bội bạc, dù tình đổi thay. Trái lại, ta tìm thấy những nỗi tình bao dung chung thủy của một trái tim đa cảm nồng nàn:

“ Em ở bên kia tóc nhuốm màu

Anh ở bên này sầu rả rích”

“ Thơ chẳng bao giờ em được đọc

Mà sao vẫn nhớ mùa mưa đầu”

Trong bài “ Vô ngôn” ta cũng tìm thấy nỗi lòng thiết  tha ấy nhưng tình yêu ở đây nhuốm mùi cay đắng xót xa:

“ Bờ đêm chạm  trán tỉnh say

Để buồn réo rắt ru ngày tháng qua

Chạm em, ngờ vực yêu ma

Ngõ hồn lay động vực sa thác ghềnh”

Nỗi nhớ thương còn thể hiện rõ ràng hơn, nồng nàn hơn trong bài “ Dòng sông biệt tăm”

“ Dòng sông trôi lặng lẽ

Thương nhớ chất chất chồng

Người đi biệt biệt tăm

Bỏ vầng trăng tà xế”

Thương nhớ thì bao la, đầy ắp : “ chất chất chồng” Mà người đi thì : “ biệt biệt tăm”, mịt mù xa khuất. Cách diễn đạt thật xuất sắc, thật độc đáo làm nổi bật tính cách đối lập một cách tài  tình.

Nhớ thương thì nhiều nhưng tình yêu trong thơ Đăng Nguyên hầu hết là tình sầu, là sinh ly tử biệt.

“ Thương một mùa hoa” là một điển hình của sự đau thương, chia cắt vì đất nước loạn ly làm uyên ương gãy cánh:

“Đâu ngờ chinh chiến làm phiêu bạt

Kẻ ở người đi, bỏ bến không”

Để rồi:

“ Em tôi khô héo theo giòng lệ

Chết giữa mùa đời mới trổ bông”

Và khi trở lại quê xưa, tác giả chỉ còn:

“ Buồn bã tôi ôm hoa phượng héo

Phủ lên bia mộ, khóc trong hồn”

Suốt một chặng đường dài, chúng ta đã trải hồn theo dấu Thơ Đăng Nguyên, cùng chia sớt những nhớ thương, những đau xót, những ngậm ngùi của DÒNG MỰC THA HƯƠNG, có một điều Lãm Thúy muốn khắc hoạ lên trong tính cách của nhà thơ này: Điều đáng quý, đáng ngưỡng mộ ở Đăng Nguyên, ngoài đời cũng như trong thi phẩm. Đó là tâm hồn lạc quan, đầy tin yêu dù cuộc đời vùi dập đắng cay tới đâu.

Bài  thơ “ Xuân Mới”  là một bằng chứng:

“ Bỗng nhiên thức giấc hồn lau sậy

Xanh biếc đời Xuân tựa cánh chim

Đậu nhánh mai vàng hương sắc cũ

Lâng lâng giao cảm giữa triền miên”

Rồi mùa xuân mới dường như cũng thổi vào tâm hồn tác giả những tin yêu mới, làm thay đổi cả nội tạng:

“Cho ta dào dạt tim gan mới

Xao xuyến từng giờ mạch đất lên

Gấm lụa xa hoa vô nghĩa cả

Vì em ngà ngọc mộng hư huyền”

Và mùa xuân chuyển hoá tâm hồn tác giả, mang đến những đắm say huyền diệu:

“ Xuân đến lòng ta Xuân mới đến

Ru em tình tự mãi say mềm”

Tính cách lạc quan ấy cũng dễ dàng tìm thấy trong một số bài thơ khác của Đăng Nguyên:

“ Vào Xuân bỏ lại chiều đông giá

Bỏ lại đằng sau những úa tàn

Như thể tình người tươi thắm lại

Nỗi buồn xưa cũ chẳng vương mang”

( Vào Xuân )

Chúng ta đã đi qua suốt chiều dài của DÒNG MỰC THA HƯƠNG, đã dừng lại những nơi chốn ngậm ngùi thương nhớ, đã bồi hồi cùng nỗi nhớ tiếc khôn nguôi một quê hương xa vời; hẵn quý đọc giả sẽ không phản đối khi Lãm Thúy kết luận rằng DÒNG MỰC THA HƯƠNG là một tập thơ tình_ Bao gồm nghĩa rộng rãi của tình yêu: yêu người, yêu nước, yêu quê hương ; và là một tập thơ hay.

Cái hay của thơ Đăng Nguyên là tình ý chân thành sâu đậm ; ngôn ngữ đơn sơ, không kiểu cách, không màu mè mà vẫn đầy tính nghệ thuật, nhiều hình ảnh, âm thanh, màu sắc gợi cảm, nhiều điệp ngữ cùng những mỹ từ pháp làm đẹp thêm câu thơ, dễ đi vào lòng người đọc.

Có thể nói DÒNG MỰC THA HƯƠNG là một tập thơ hay, có giá trị cả nội dung và nghệ thuật đáng đọc và đáng giữ gìn trong tủ sách của người Việt lưu vong, những ai còn hướng về quê nhà xa xôi bằng cả trái tim thiết tha hoài vọng.

                                          Lãm Thuý   7/2005